Καφεΐνη και Άθληση

Η καφεΐνη είναι μία ουσία με ποικίλες δράσεις, η οποία περιέχεται στον καφέ, στο τσάϊ, σε ορισμένα αναψυκτικά, στη σοκολάτα, σε κάποια φάρμακα και τέλος σε αθλητικά ροφήματα – ενεργειακά ποτά.

• Πως επιδρά η καφεΐνη σε άτομα που αθλούνται;

Οι έρευνες δείχνουν πως η καφεΐνη έχει θετικές επιδράσεις στην παρατεταμένη άσκηση αυξάνοντας την αντοχή, ενώ δεν ωφελεί ιδιαίτερα στις ασκήσεις μικρής διάρκειας που απαιτούν μεγάλη ένταση. Η καφεΐνη προκαλεί ήπια διέγερση του νευρικού συστήματος και ως εκ τούτου μειώνεται το αίσθημα της κούρασης κατά τη διάρκεια της άσκησης. Επιπλέον, διεγείρει την καρδιακή λειτουργία και τονώνει την κυκλοφορία του αίματος. Μία άλλη σημαντική δράση της καφεΐνης αφορά στη συμμετοχή της στη διάσπαση των λιπών και τη χρήση τους ως καύσιμο για την παραγωγή ενέργειας.

Μεταξύ των άλλων η καφεΐνη συμβάλλει στην απελευθέρωση ορμονών (π.χ επινεφρίνη) οι οποίες εκκρίνονται φυσιολογικά όταν ο οργανισμός βρίσκεται σε κατάσταση stress και απαιτείται η άμεση εγρήγορσή του. Επιπλέον, συντελεί στην εξοικονόμηση του γλυκογόνου το οποίο αποτελεί πηγή ενέργειας και στην ταχύτερη αποκατάστασή του. Η καφεΐνη παρόλο που έχει διουρητική δράση δεν επηρεάζει αρνητικά το ισοζύγιο των υγρών στον οργανισμό και παράλληλα αυξάνει τον μεταβολισμό. Έτσι η απώλεια υγρών μέσω της ούρησης είνα αμελητέα και η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος δε διαταράσσεται.

Βεβάιως οι επιδράσεις της καφεΐνης δεν είναι ίδιες σε όλα τα άτομα. Έτσι κάποιοι μπορεί όντως να επωφελούνται από την κατανάλωσή της ενώ άλλοι να μην παρατηρούν κανένα όφελος. Επίσης υπάρχουν άτομα τα οποία παρουσιάζουν ευαισθησία στη λήψη καφεΐνης, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν διάφορες παρενέργειες όπως γαστρεντερικές διαταραχές, ευερεθιστότητα, ναυτία κ.α. Μεταξύ των άλλων, επειδή η καφεΐνη αυξάνει τους καρδιακούς παλμούς δύναται να επηρεάσει τον έλεγχο της έντασης που απαιτεί μία άσκηση.

Τόσο η δοσολογία της καφεΐνης όσο και η χρονική στιγμή που λαμβάνεται εξαρτώνται από το φύλο, την ηλικία και τη σύσταση του σώματος του αθλητή ή της αθλήτριας.

Αξίζει να σημειωθεί πως είναι απαραίτητη μία «δοκιμαστική» λήψη συμπληρώματος καφεΐνης πριν από τον αγώνα, προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν παρενέργειες.

Η δόση της καφεΐνης που απαιτείται για να είναι αποτελεσματική είναι εξατομικευμένη και υπολογίζεται σε 2-3mg/κιλό σωματικού βάρους. Αξίζει να αναφερθεί πως η καφεΐνη απορροφάται μέσα σε μία ώρα από την στιγμή που καταναλώνεται, ενώ είναι εξίσου αποτελεσματική είτε καταναλώνεται αμέσως πριν την έναρξη ή και κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Κωνσταντίνα Γαζουλέα

Διαιτολόγος - Διατροφολόγος