Τα όσπρια είναι μία από τις βασικές κατηγορίες τροφίμων και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Μεσογειακής διατροφής. Η υψηλή διατροφική τους αξία συνέβαλε στην επιβίωση των ανθρώπων σε εποχές υποσιτισμού καλύπτοντας τις ανάγκες σε ενέργεια και όχι μόνο.
Στα όσπρια περιλαμβάνονται οι φακές, τα φασόλια, τα ρεβύθια, ο αρακάς, τα κουκιά, τα λούπινα κ.α. Η θρεπτική τους σύσταση περιλαμβάνει σύνθετους υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, βιταμίνες Β, μέταλλα (π.χ σίδηρο, ασβέστιο, μαγνήσιο, φώσφορο), ιχνοστοιχεία (π.χ ψευδάργυρο, χαλκό) και είναι φτωχά σε λιπαρά.
- Οι υδατάνθρακες που περιέχουν είναι σύνθετοι (βραδείας αποδέσμευσης) και ως εκ τούτου παρέχουν ενέργεια πιο σταθερά σε σχέση με τους απλούς και επίσης ελέγχουν το αίσθημα της πείνας. Επιπρόσθετα, η αύξηση του σακχάρου στο αίμα είναι μικρότερη.
- Οι πρωτεΐνες αν και είναι χαμηλής βιολογικής αξίας, με τους κατάλληλους συνδυασμούς μετατρέπονται σε υψηλής αξίας αντίστοιχης με τις πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης (π.χ όσπρια+δημητριακά, όσπρια+τυρί, όσπρια+ξηροί καρποί).
- Η πλούσια περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες ενισχύει τη λειτουργία του εντέρου, προκαλεί κορεσμό, μειώνει τα επίπεδα της χοληστερόλης και δρα προληπτικά έναντι των καρδιακών νοσημάτων.
- Οι βιταμίνες Β ενισχύουν το νευρομυϊκό σύστημα, ενώ ιδιαίτερη σημασία έχει η πλούσια περιεκτικότητά τους σε φολικό οξύ (Β9) όπου σε συνδυασμό με τη χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος μετατρέπουν τα όσπρια σε ασπίδα προστασίας έναντι των καρδιαγγειακών παθήσεων.
- Τα μέταλλα και ιχνοστοιχεία που περιέχονται στα όσπρια συμβάλλουν στην εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.
- Περιέχουν φυτικά οξέα τα οποία έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες λόγω της αντιοξειδωτικής τους δράσης.
- Περιέχουν πολυφαινόλες (ισοφλαβόνες, τανίνες, λιγνάνες) οι οποίες μιμούνται τη δράση των οιστρογόνων.
- Για να αυξήσετε την απορρόφηση του σιδήρου συνδυάστε τα όσπρια με βιταμίνη C (π.χ ρεβύθια+λεμόνι, φακές+ντομάτα).
Κωνσταντίνα Γαζουλέα
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος