Αλκοόλ: Φάρμακο ή φαρμάκι;

Η συστηματική κατανάλωση του αλκοόλ απασχολεί όλο και περισσότερο τους ειδικούς γιατί από τη μία προσφέρει στον ανθρώπινο οργανισμό ευεργετικές ιδιότητες αλλά όταν γίνεται σε υπερβολικό βαθμό δύναται να αποτελέσει ένα μεγάλο κίνδυνο για την υγεία. Τι είναι όμως το αλκοόλ; Πρόκειται για μία ένωση, την αιθανόλη (ή αιθυλική αλκοόλη) η οποία μεταβολίζεται στο συκώτι σε ποσοστό 90-98% ενώ το υπόλοιπο αποβάλλεται από διάφορα όργανα όπως τα νεφρά, οι πνεύμονες και το δέρμα. Έχετε αναρωτηθεί πόσο θερμιδογόνο είναι το αλκοόλ; Κάθε ένα γραμμάριο αιθανόλης ισοδυναμεί με 7 θερμίδες. Ουσιαστικά το αλκοόλ ξεπερνά τις θερμίδες που προσφέρουν οι υδατάνθρακες και οι πρωτεΐνες στον οργανισμό μας (ένα γραμμάριο ισοδυναμεί με 4 θερμίδες).

Πώς επηρεάζει το αλκοόλ την υγεία μας;

Θετική επίδραση:

Η αραιή και ήπια κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με την τόνωση της καρδιακής λειτουργίας, την βελτίωση της ψυχικής μας υγείας (ευφορία) και εν μέρει συμβάλλει στην μακροζωια. Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως αυτές οι θετικές επιδράσεις αφορούν κατά κύριο λόγο στην κατανάλωση κόκκινου κρασιού λόγω της πλούσιας περιεκτικότητάς του σε αντιοξειδωτικά και πολυφαινόλες. Μάλιστα, το κόκκινο κρασί περιέχει τη ρεσβερατρόλη η οποία συμβάλλει στην αύξηση της καλής χοληστερόλης (HDL) και στην καλή υγεία των αγγείων.

Αρνητική επίδραση:

Συκώτι: Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ επηρεάζει αρνητικά το συκώτι και μάλιστα είναι το πρώτο όργανο που πλήττεται. Συγκεκριμένα, δύναται να προκαλέσει λιπώδη διήθηση (λίπος στο συκώτι), ηπατίτιδα (οξεία ή χρόνια) και τέλος κίρρωση.

Στομάχι: Το αλκοόλ ερεθίζει τον βλεννογόνο του στομάχου προκαλώντας γαστρίτιδα, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και έλκη. Σε συνδυασμό μάλιστα με άλλους παράγοντες όπως είναι το κάπνισμα, αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης καρκίνου του πεπτικού συστήματος.

Πάγκρεας: Οι ουσίες που παράγονται από το αλκοόλ συντελούν στη δημιουργία φλεγμονής η οποία εκδηλώνεται ως παγκρεατίτιδα.

Καρδιά: Η χρόνια και ανεξέλεγκτη κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται την δημιουργία αρρυθμιών και καρδιοπαθειών.Εγκέφαλος: Όταν κάποιος είναι υπό την επήρεια αλκοόλ είναι γνωστό πως η κρίση του θολώνει. Όμως αυτό δε συμμβαίνει στιγμιαία καθώς η συνεχής κατανάλωση αλκοόλ επηρεάζει αρνητικά την εγκεφαλική λειτουργία προκαλώντας σύγχυση, μείωση της μνήμης και ταυτόχρονα αυξάνεται ο κίνδυνος για εγκεφαλικό επεισόδιο.

Οστά: Το αλκοόλ δρα ανταγωνιστικά με το ασβέστιο εμποδίζοντας την απορρόφησή του από τα οστά. Ως εκ τούτου ο κίνδυνος για εμφάνιση οστεοπόρωσης αυξάνεται. Όσον αφορά τα άτομα που πάσχουν από οστεοπόρωση παρατηρείται επιδείνωση των συμπτωμάτων της.

Σωματικό βάρος: Λόγω της μεγάλης θερμιδικής του αξίας προκαλεί άυξηση του σωματικού βάρους. Γνωρίζετε ότι το αλκοόλ επιταχύνει τη διαδικασία της πέψης; Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ανάγκης για περισσότερο φαγητό και αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε αύξηση του βάρους.

Στοματική κοιλότητα: Η αιθανόλη συντελεί στη δημιουργία διαφόρων φλεγμονών στα ούλα (π.χ ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα) και ταυτόχρονα προκαλεί κακοσμία του στόματος.

Η υπερκατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με τη μείωση των επιπέδων διαφόρων βιταμινών (π.χ φολικό οξύ, βιταμίνη Α), τη μείωση της γονιμότητας και ταυτόχρονα έχει συσχετιστεί με την αύξηση του κινδύνου εκδήλωσης διαφόρων μορφών καρκίνου όπως του οισοφάγου, του μαστού κ.α.

Γνωρίζετε ότι η συνιστώμενη ποσότητα αλκοόλ εξαρτάται από το φύλο; Συγκεκριμένα οι γυναίκες δεν πρέπει να καταναλώνουν πάνω από 15 γρ. αλκοόλ (π.χ 1 ποτήρι μπύρα, 1 ποτηράκι κρασί), ενώ οι άνδρες δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 25 γρ. ημερησίως. Βεβαίως η επιτρεπόμενη κατανάλωση αλκοόλ διαφοροποιείται όταν συνυπάρχουν προβλήματα υγείας. Επιπλέον, σε περίπτωση που κάποιος ακολουθεί ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα διατροφής η ποσότητα του αλκοόλ αλλάζει λόγω της υψηλής θερμιδικής του αξίας.

Εφαρμόστε το «παν μέτρον άριστον» και χαρείτε όχι μόνο το παρόν αλλά και το μέλλον!

Κωνσταντίνα Γαζουλέα

Διαιτολογος - Διατροφολόγος