Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού

Ο σχολικός εκφοβισμός (bullying) είναι ένα φαινόμενο που τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει μεγάλη έξαρση. Πρόκειται για μία μορφή βίας κατ’εξακολούθηση όπου το παιδί-θύμα αδυνατεί να αντιδράσει και να προφυλάξει τον εαυτό του. Έτσι, ως πιο αδύναμο τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά κατακλύζεται από το αίσθημα της ντροπής και της ταπείνωσης. Αντιθέτως, το παιδί-θύτης που ασκεί τη βία χαρακτηρίζεται από έντονη ευχαρίστηση.

• Κατηγορίες σχολικού εκφοβισμού:

1. Λεκτική: Χαρακτηρίζεται από προσβολές, απειλές, εκβιασμό για υπεξαίρεση προσωπικών αντικειμένων κ.α.
2. Σωματική: Χαρακτηρίζεται από χτυπήματα, κλωτσιές με στόχο τον τραυματισμό, αρπαγή προσωπικών αντικειμένων κ.α.
3. Κοινωνική - Οπτική: Χαρακτηρίζεται από διάδοση ψευδών φημών ή πληροφοριών με στόχο την απομόνωση του θύματος. Επιπλέον, συνοδεύεται από σημειώματα προσβλητικού περιεχομένου σε σημεία που είναι ορατά από όλους (π.χ πίνακας, τοίχοις,θρανίο).
4. Σεξουαλική: Χαρακτηρίζεται από χειρονομίες, σεξουαλικές επιθέσεις, σεξουαλικά υπονοούμενα με στόχο την ταπείνωση και τον εξευτελισμό.
5. Ρατσιστική: Χαρακτηρίζεται από επιθέσεις λόγω της διαφορετικότητας του θύματος, π.χ εθνικότητα, τρόπος ομιλίας (ψεύδισμα, τραύλισμα), οικονομικής κατάστασης κ.α.
6. Ηλεκτρονική: Χαρακτηρίζεται από διαστρέβλωση των προσωπικών στοιχείων – δεδομένων, τη δημιουργία λογαριασμών με φωτογραφίες ή βίντεο και την αποστολή τους μέσω ηλεκτρονικών δεδομένων π.χ facebook. Πολλές φορές οι επιθέσεις πραγματοποιούνται μέσω κινητού τηλεφώνου ή μηνυμάτων.

• Ποιες είναι οι επιπτώσεις στο παιδί-θύμα;

Το παιδί επηρεάζεται τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά με αποτέλεσμα:

1. Απομονώνεται.
2. Πέφτει η απόδοσή του στο σχολείο.
3. Εμφανίζει ψυχολογική αστάθεια και φοβίες.
4. Παρουσιάζει διαφόρων ειδών διαταραχές όπως ύπνου, όρεξης, κατάθλιψη κ.α.

• Αντιμετώπιση:

1. Εκτός από την αναγκαία παρέμβαση των εκπαιδευτικών, οι γονείς οφείλουν:
2. Να λαμβάνουν υπόψιν τους τα παράπονα του παιδιού χωρίς να τα κατακρίνουν ή να αδιαφορούν. Σε περίπτωση που το παιδί είναι απομονωμένο, οι γονείς θα πρέπει να παρατηρούν εάν υπάρχουν φθορές στην τσάντα, τα βιβλία ή τα τετράδια, εάν υπάρχουν υλικές απώλειες (κλοπή κ.α.), σκισμένα ρούχα κ.α.
3. Να πείσουν το παιδί ότι δε φέρει καμία ευθύνη για αυτό που του συμβαίνει και πως το πρόβλημα θα λυθεί.
4. Να προβούν σε αναπαράσταση περιστατικών προκειμένου το παιδί να έχει σχεδιάσει πως θα αντιδράσει σε οποιαδήποτε μορφή εκφοβισμού. Μάλιστα με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται εν μέρη η αυτοπεποίθησή του.
5. Να συμβάλλουν στην περαιτέρω κοινωνικοποίηση του παιδιού.

• Το bullying βασίζεται στην άνιση δύναμη μεταξύ θύτη και θύματος και απαιτείται η συνεργασία εκπαιδευτικών και γονέων προκειμένου να αντιμετωπιστεί.

Οι γονείς θα πρέπει να είναι δίπλα στα παιδιά τους προσφέροντας αγάπη, κατανόηση, υποστήριξη και έπαινο σε κάθε τους βήμα.

Από συντακτική ομάδα