Ο ρόλος των πρωτεϊνών μέσω της διατροφής και των συμπληρωμάτων

Η πρωτεΐνη αποτελεί ένα από τα τρία βασικά μακροθρεπτικά συστατικά και ο ρόλος της είναι σημαντικός τόσο για την ανάπτυξη όσο και τη διατήρηση των λειτουργιών του οργανισμού μας. Τα δομικά συστατικά των πρωτεϊνών είναι τα αμινοξέα τα οποία χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Συγκεκριμένα:

1. Τα μη – απαραίτητα τα οποία συντίθενται στον οργανισμό μας
2. Τα απαραίτητα τα οποία πρέπει να τα λάβουμε μέσω της διατροφής μας.

• Ο ρόλος των πρωτεϊνών:

1. Παρέχουν ενέργεια στον οργανισμό.
2. Συμβάλλουν στην ανάπτυξη κατά τη νηπιακή, παιδική και εφηβική ηλικία.
3. Αποτελούν δομικά συστατικά των κυττάρων, των μυών, των χόνδρων, των συνδέσμων, των ενζύμων, των αντισωμάτων, των ορμονών, του δέρματος, των μαλλιών, των δοντιών και των οστών.
4. Σε όσους γυμνάζονται συστηματικά, η πρωτεΐνη συμβάλλει στην αύξηση της άλιπης μυϊκής μάζας και ταυτόχρονα συμμετέχει στον αποκατάσταση του μυϊκού συστήματος σε περίπτωση τραυματισμού.

• Πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας:

Όπως ήδη αναφέραμε τα αμινοξέα είναι τα δομικά συστατικά των πρωτεϊνών και χωρίζονται στα μη – απαραίτητα και στα απαραίτητα τα οποία είναι εννέα στο σύνολο. Ο ανθρώπινος οργανισμός λοιπόν καλείται να προσλάβει τις πρωτεΐνες εκείνες οι οποίες περιέχουν στη σύνθεσή τους τα απαραίτητα αμινοξέα. Οι πρωτεΐνες αυτές είναι γνωστές ως υψηλής βιολογικής αξίας και βρίσκονται στο κρέας, στο κοτόπουλο, στο ψάρι, στο γάλα, στη σόγια και στο αυγό. Βέβαια υπάρχουν πρωτεΐνες χαμηλής βιολογικής αξίας σε τροφές όπως τα δημητριακά, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και τα λαχανικά. Παρόλα αυτά ο σωστός συνδυασμός τους μπορεί να αποδώσει στον οργανισμό πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας π.χ όσπρια+ρύζι, γαλακτοκομικά+ξηροί καρποί, γαλακτοκομικά+φασόλια κ.α.

• Πότε είναι χρήσιμα τα συμπληρώματα πρωτεϊνών;

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως υπάρχουν πολλά είδη πρωτεϊνών αλλά τα πιο διαδεδομένα είναι τρία:

1. Πρωτεΐνη ορού γάλακτος (περιέχει τα εννέα απαραίτητα αμινοξέα και συμβάλλει στην ταχύτερη απορρόφησή τους).
2. Φυτικές πρωτεΐνες (αφορούν κυρίως όσους ακολουθούν τη χορτοφαγία).
3. Καζεΐνη (είναι μία πρωτεΐνη του γάλακτος και η απορρόφησή της γίνεται πολύ αργά).

• Συνήθως τα συμπληρώματα πρωτεϊνών αφορούν:

1. Εκείνους που ασκούνται καθημερινά και έχουν ως στόχο την αύξηση της μυϊκής τους μάζας.
2. Δεν ακολουθούν σωστή διατροφή.
3. Όσους αθλούνται και διακόπτουν λόγω τραυματισμού και η πρωτεΐνη χρησιμοποιείται για την αποκατάσταση του μυϊκού ιστού.

• Υπάρχουν παρενέργειες από τη λήψη συμπληρωμάτων πρωτεΐνης;

Η χρήση συμπληρωμάτων πρωτεΐνης (και όχι μόνο) είναι απαραίτητο να γίνεται υπό την καθοδήγηση των ειδικών ώστε να αποφεύγεται η υπερκατανάλωση (μην ξεχνάτε ότι η πρόσληψή της επιτυγχάνεται και μέσω της διατροφής).

Η αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης δύναται να προκαλέσει διαταραχές στο πεπτικό σύστημα (π.χ ναυτία, διάρροιες) και αν αυτή συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του λίπους και να επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία τόσο των νεφρών όσο και του συκωτιού. Τέλος είναι σημαντικό προτού προχωρήσετε στην αγορά ενός συμπληρώματος διατροφής να ελέγξετε ότι διαθέτει την απαραίτητη πιστοποίηση.

Κωνσταντίνα Γαζουλέα

Διαιτολόγος - Διατροφολόγος